DÜNYADAN HABERLER | 4. Sayfa

Venezuela'da etkili olan şiddetli yağışlar nedeniyle El Callao'da altın madeni çöktü.

Arama kurtarma ekipleri, ilk belirlemelere göre 14 madencinin hayatını kaybettiğini belirterek, maden kuyularındaki suların tahliye edilmesinin ardından, göçükte mahsur kalan işçileri kurtarmak için çalışmaların başlatıldığını aktardı.

Ekipler, kurtarma çalışmalarında diğer madencilerin ifadelerinden yararlandıklarını kaydetti.

Dün 63,71 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 63,18 dolar seviyesinde tamamladı.

Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 09.37 itibarıyla yüzde 0,71 azalarak 62,73 dolar oldu. Aynı saatte Batı Teksas türü ham petrolün varili 58,77 dolardan işlem gördü.

Fiyatlardaki düşüşte, ABD ile Çin arasındaki ticaret politikalarına ilişkin belirsizlik etkili oldu.

ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta nadir toprak elementlerinin ihracatına kısıtlama getiren Çin'i tarife artışıyla tehdit etmiş, ardından 1 Kasım itibarıyla ABD'nin Çin'e şu anda ödediği tarifeye ek olarak yüzde 100 gümrük vergisi uygulayacağını duyurmuştu. Trump, daha sonra Çin konusunda endişelenilmemesi gerektiğini ve her şeyin yoluna gireceğini belirtmişti.

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance de Çin "makul davranmaya istekli" olursa ABD'nin müzakereye hazır olduğunu ancak aksi takdirde ABD'nin "çok daha fazla kozu" olduğunu ifade etmişti.

ABD'li yetkililerden gelen ılımlı açıklamalara rağmen iki büyük ekonomi arasındaki ticaret görüşmelerinin seyrine ilişkin belirsizlik talep endişelerini desteklemeye devam ediyor.

Ayrıca, Orta Doğu'da jeopolitik risklerin azalması da fiyatlardaki aşağı yönlü seyri destekliyor. Dün Mısır'da çok sayıda liderin katılımıyla Gazze'de varılan ateşkes mutabakatına ilişkin olarak Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi gerçekleştirildi.

Öte yandan, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) dün yayımlanan petrol piyasası raporunda istikrarlı bir talep artışına işaret ederek bu yıl ve gelecek yıla ilişkin küresel petrol talebi artış öngörülerini değiştirmedi.

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) petrol piyasası raporu ise bugün yayımlanacak. Talep ve arza ilişkin endişelerin sürdüğü piyasalarda bugün IEA'nın talep tahminleri ve arz projeksiyonları yakından takip edilecek.

Brent petrolde teknik olarak 69,58 dolar direnç, 62,03 dolar destek bölgesi olarak izleniyor.

Etik gerekçelerle sitenin adının çıkmasının BBC'nin haberine göre, söz konusu site, internetten topladığı verileri yapay zeka yoluyla derleyerek dünya çapındaki kişilerin iletişimini paylaşıyor.

Albanese'nin ofisi, bilgilerden haberdar olduğunu ve yerel makamların olaylarını incelediğini açıkladı.

Avustralya'da ana muhalefetteki Liberal Partinin lideri Sussan Ley'in sözcüsü, Ley'in özel numarasının da sitede yayımlandığını belirterek, "Bu durum, açıkça endişe verenler. Bilgilerin kadınlar için talepte bulunduğunu" belirtti. tasarruf kullanıldı.

ABD merkezli sitenin, yüz binlerce profesyonele ait iletişimin üstesinden gelmeyi ve genellikle işe alım üyeleri ile satış temsilcileri tarafından ticari olarak öne çıktı.

BBC, Albanese'nin halihazırda kullandığı özel bir numaranın ve Donald Trump Jr'a ait bir hatta ait numaranın sitesinde doğruladı.

Platformun internet sitesinde, kullanıcıların sınırsız sayıda iletişim bilgisine ücretsiz erişilebildiği, daha fazla veri için izinsiz kayıt seçeneği sunulduğu bilgiler paylaşılıyor.

Ayrıca sitede, kişisel verilerinin ölenlerini isteyenlerin doldurabileceği bir talep formülü, bulunduğu gün yer almaktadır.

Kayıp dişlerin tamamen yeniden çıkması, diş hekimliğinde uzun süredir hedeflenen bir hayal. Bugüne kadar implant ve protez gibi yapay çözümler, işlevi kısmen yerine getirse de doğal dişin biyolojik bütünlüğünü ve hissini tam olarak sağlayamıyor.

Bilim insanları bu nedenle, doğal diş oluşumunun hücresel düzeyde nasıl gerçekleştiğini anlamaya çalışıyor.

Diş ve çevresindeki kemik oluşumu oldukça karmaşık bir süreç. Mine, diş özü (pulpa) ve çene kemiği hücreleri arasındaki hassas iletişim ağları, dişin taç, kök ve destek dokularını oluşturuyor. Bu sinyal ağlarının ayrıntıları ise bugüne kadar tam çözülememişti.

Kök hücrelerin izini sürdüler

Bu bilgi eksikliğini gidermek için Doç. Dr. Mizuki Nagata (Tokyo Bilim Enstitüsü) ve Dr. Wanida Ono (Teksas Sağlık Bilimleri Merkezi, Houston), Michigan Üniversitesi’nden bilim insanlarıyla iş birliği yaptı.

Genetik olarak değiştirilmiş fareler üzerinde yapılan çalışmada, kök hücrelerin diş gelişimi sırasında hangi sinyallerle farklılaştığı incelendi. Bulgular, Nature Communications dergisinin 2025 Temmuz sayısında iki ayrı makale olarak yayımlandı.

İki ayrı kök hücre hattı

Araştırmacılar, daha önce tanımlanmamış bir mezenkimal kök hücre grubunun iki farklı hücre hattına ayrıldığını belirledi:

İlk grup, diş kökünün ucundaki apikal papilla adı verilen yumuşak dokuda yer alıyor. Bu hücreler, kemik iliğinde de rol oynayan CXCL12 proteinini üretiyor. Wnt adlı sinyal yoluyla aktive olduklarında, dentin (dişin ana maddesi) oluşturan odontoblastlara, sement üreten sementoblastlara ve hatta yeni kemik dokusu üreten osteoblastlara dönüşebiliyor.

İkinci grup, gelişmekte olan dişi çevreleyen dental folikül içinde bulunuyor. Buradaki hücreler PTHrP proteini taşıyor ve belirli koşullar altında diş bağ dokusunu, sementi ve alveolar kemiği oluşturabiliyor. Ancak bu dönüşüm, yalnızca Hedgehog–Foxf adlı bir sinyal yolunun baskılandığı durumlarda gerçekleşiyor. Dr. Nagata, “Bu mekanizma, diş dokularına özgü, kontrollü bir sinyal açma-kapama sistemiyle kemik oluşumunu düzenliyor.” ifadelerini kullandı.

Yenileyici diş tedavilerine kapı aralıyor

Araştırma, diş kökü ve çevresindeki kemiğin nasıl doğal olarak şekillendiğini daha önce görülmemiş ayrıntılarla ortaya koydu. Bu bulgular, gelecekte kök hücre tabanlı diş ve kemik yenileme tedavilerinin temelini oluşturabilir.

Dr. Nagata, “Çalışmamız, diş kökü oluşumunu yöneten mekanizmayı ortaya koyarak, diş özü, diş eti ve kemik dokularının yeniden oluşturulabileceği yenilikçi tedavilere bilimsel bir temel sağlıyor.” dedi.

Şirketin kurucularından malzeme bilimci Liangbing Hu, on yılı aşkın süredir ahşabı yeniden tanımlamak için çalışıyor. Hu, Maryland Üniversitesi’nde yürüttüğü araştırmalar sırasında ahşabı şeffaf hâle getirmeyi bile başarmıştı. Ancak asıl hedefi, dünyadaki en bol biyopolimer olan selülozu güçlendirerek ahşabı çelikle rekabet edebilecek bir malzeme hâline getirmekti.

Çelikten hafif, 10 kat daha güçlü

Hu’nun 2017’de Nature dergisinde yayımlanan çalışması, süper ahşabın temelini oluşturdu. Normal ahşap, özel bir kimyasal banyo ve yüksek sıcaklıkta presleme işlemiyle hücresel düzeyde sıkıştırıldı. Bu süreç sonunda, ahşap “çoğu metalden ve alaşımdan daha yüksek dayanıklılık-ağırlık oranına” ulaştı.

Yıllar süren geliştirme süreci ve 140’tan fazla patentin ardından InventWood, “Superwood”u ticari olarak üretmeye başladı. Şirketin CEO’su Alex Lau, malzemenin görünüm ve dokusunun normal ahşapla aynı olduğunu ancak “neredeyse tüm testlerde çok daha güçlü ve dayanıklı” sonuçlar verdiğini söyledi.

Depreme dayanıklı, çevreye duyarlı

Superwood, Maryland eyaletindeki fabrikada üretiliyor. İlk etapta dış cephe kaplamaları ve zemin döşemelerinde kullanılacak, ilerleyen dönemde mobilya ve iç mekân uygulamalarına da geçilecek. Lau, “Superwood ile yapılan binalar dört kat daha hafif olabilir. Bu da hem deprem direncini artırır hem de inşaatı kolaylaştırır.” dedi.

Malzeme, çelikten yüzde 90 daha az karbon salımıyla üretiliyor. Ayrıca normal ahşaba göre 20 kat daha dayanıklı ve mantar ya da böceklerden etkilenmiyor. Yangına karşı da en yüksek dayanıklılık sınıfında yer alıyor.

Geleceğin yapılarında kullanılabilir

Superwood’un maliyeti hâlen geleneksel ahşaptan yüksek, ancak üretim ölçeği büyüdükçe çelikle rekabet edebilecek seviyeye gelmesi bekleniyor. Lau, “Amacımız ahşaptan ucuz olmak değil, çelikle yarışmak.” ifadelerini kullandı.

Mimar ve yapı çevreleri uzmanı Philip Oldfield ise, güçlü ahşap türlerinin yaygınlaşmasının inşaat sektörünü dönüştürebileceğini belirtti. “Ahşap, üretim süreci itibarıyla çelik ve betona göre çok daha çevreci. Ayrıca karbonu uzun süre depolayabiliyor.” diyen Oldfield, Superwood gibi yeniliklerin şehirlerin karbon ayak izini azaltabileceğini vurguladı.

Uzmanlara göre Superwood, geleceğin gökdelenlerinden mobilyalarına kadar birçok alanda kullanılabilecek çevreci bir devrim niteliğinde.

Washington Post, New York Times, CNN, Reuters, Associated Press, NPR, Guardian, HuffPost ve Atlantic dâhil birçok büyük haber kuruluşu, Pentagon’un talep ettiği belgeyi imzalamayacaklarını açıkladı.

Washington Post Genel Yayın Yönetmeni Matt Murray, “Bu kısıtlamalar, bilgi toplama ve yayımlama özgürlüğüne gereksiz engeller koyarak Anayasa’nın basın özgürlüğü güvencelerine aykırıdır.” ifadelerini kullandı.

New York Times’ın Washington Bürosu Şefi Richard Stevenson da “Yıllık yaklaşık 1 trilyon dolarlık vergiyle finanse edilen ordunun nasıl işlediğini kamuoyunun bilme hakkı vardır.” açıklamasında bulundu.

Pentagon’dan küçümseyici yanıt

Savunma Bakanı Pete Hegseth, medya kuruluşlarının tepkilerine sosyal medya üzerinden alaycı yanıtlar verdi. X platformunda “Elveda” anlamına gelen bir el sallama emojisi paylaşan Hegseth, daha sonra “Basın artık serbest dolaşamayacak, kimliği görünür taşıyacak ve suç teşkil eden bilgi toplayamayacak.” ifadelerinin yer aldığı bir paylaşım yaptı.

Pentagon Sözcüsü Sean Parnell ise gazetecilerin “abartılı tepki gösterdiğini” belirterek, “Politika sadece anlaşılmasını istiyor, onaylamanızı değil.” dedi.

Basın örgütlerinden sert tepki

Pentagon Muhabirleri Derneği (PPA), yeni kuralların gazetecileri “sindirmeye ve cezai yaptırımla tehdit etmeye” yönelik olduğunu belirtti. Açıklamada, düzenlemenin “Savunma Bakanlığı çalışanlarını basınla izinsiz konuşmanın suç olduğu” yönünde yanlış bir mesaj verdiği vurgulandı.

HuffPost Genel Yayın Yönetmeni Whitney Snyder, “Bu belge, ülkenin en büyük ve en iyi finanse edilen kurumunda gerçek haber yapma çabalarını boğmayı amaçlıyor.” dedi.

NPR Genel Yayın Yönetmeni Thomas Evans ise “Bağımsız ve güvenilir habercilik ilkesini zedeleyecek hiçbir belgeyi imzalamayacağız.” ifadelerini kullandı.

Muhafazakâr çizgideki Newsmax kanalı da belgeyi imzalamayacağını duyurdu. Kanal yetkilileri, “Koşullar gereksiz ve aşırı. Pentagon’un bu politikayı yeniden değerlendirmesini umuyoruz.” açıklamasını yaptı.

Öte yandan aşırı sağ çizgideki One America News (OAN) kanalı, kuralları kabul ettiğini açıkladı. Kanalın sunucusu ve eski Kongre üyesi Matt Gaetz, “Bu makul şartlara uymaktan memnuniyet duyuyoruz.” dedi.

Basın özgürlüğü tartışması büyüyor

Uzmanlar, Pentagon’un yeni uygulamasının ABD Anayasası’nın birinci maddesiyle güvence altına alınan basın özgürlüğünü doğrudan ihlal ettiğini belirtiyor.

Eleştirmenlere göre bu adım, devlet kurumlarının hesap verebilirliğini azaltarak kamuoyunun bilgi alma hakkını tehlikeye atıyor.

Filistin haber ajansı WAFA'daki habere göre, İsrail askerleri, Beytullahim'in ülkedeki Ed-Dıheyşe Mülteci Kampına baskın düzenlendi.

Askerler, dün serbest bırakılan Filistinli esirler Nidal Ebu Akr, Rabi İbrahim Rabi ve Sabir Muhammed Müsalime'nin evini bastı ve ev sakinlerine "sevinç gösteri yapmamaları veya toplanmamaları" konusunda uyardı.

Evlerden çekilmeden önce rastgele Filistinlilere ateş açan askerler, 1 kişinin yaralanmasına neden oldu. Yaralı Filistinli, tedaviyle kaldırıldı.

İsrail askerleri ayrıca Tubas kenti ile Tamun kasabasına da baskın düzenledi. Sokaklarda askeri devriyeler ve piyade birlikleri konuşlandırıldı, bazı evler basıldı.

Gazze'de barış için imzalar atıldı. Dünya medyası da bu tarihi anlaşmayı manşetlerine taşıdı.

Alman Stuttgarter Nachrichten gazetesi gelişmeleri "Erdoğan Orta Doğu'da kilit figür haline geliyor" manşetiyle haberleştirdi.

Türkiye'nin bölgede merkezi bir aktör olduğu vurgulandı, "Bu durum, Gazze barış sürecindeki rolüyle açıkça görülüyor" dendi

Yunan Proto Thema ile Naftemporiki gazeteleri ABD Başkanı Trump'ın, Cumhurbaşkanı Erdoğan için "O benim dostum. Ona ne zaman ihtiyacım olsa hep yanımda oldu" sözlerini manşetten gördü.

Yunanistan resmi televizyonu ERT de zirveyi canlı olarak ekranlarına taşıdı.

Azerbaycan medyası da gelişmeleri yakından takip etti.

Yeni Müsavat internet haber sitesi "Trump'tan Erdoğan'a: "Harika biriydi, çok yardımcı oldu" manşetini attı.

Rus basını da zirveye ilişkin haberleri son dakika olarak verdi.

Haber ajansı Ria ve internet haber portalı Lenta.ru, Trump'ın Erdoğan'ın güçlü liderliği ile ilgili sözlerini öne çıkardı.

Sivil Koruma Ulusal Koordinatörlüğünden (CNPC) yapılan açıklamada, geçen haftadan bu yana tropik fırtınalar Priscilla ve Raymond'un neden olduğu şiddetli yağışlar sebebiyle can kaybının arttığı duyuruldu.

Açıklamada, ülkenin Veracruz, Puebla, Hidalgo, Queretaro ve San Luis Potosi eyaletlerinde ölenlerin sayısının 64'e, kaybolanların sayısının ise 65'e yükseldiği belirtildi.

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, Ulusal Saray'daki günlük basın toplantısında, eyaletlerde sel felaketinden etkilenen vatandaşlar için ekiplerin seferber olduğunu söyledi.

Giysi, hijyen ürünleri, içme suyu ve gıda yardımlarının daha etkin ulaştırılması için yeni ekiplerin eyaletlere gönderildiğini dile getiren Sheinbaum, "Yeniden toparlanma çabalarında ve afetzedelere destekte tüm yüreğimizi ortaya koyacağız." ifadesini kullandı.

Meksika basınına göre, son yılların en büyük sel felaketinde etkilenenlerin sayısı 250 bini, hasar gören evlerin sayısı ise 50 bini geçti.

Şeyh Temim, sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, Şarm eş-Şeyh Barış Zirvesi'nin olumlu sonuçlarından memnun olduklarını dile getirdi.

Katar Emiri, zirvenin Gazzelilerin beklentilerini karşılayacak ve Filistin sorununda kapsamlı, adil ve sürdürülebilir çözüme ulaşılmasına katkıda bulunacak sonraki anlaşmalar için bir başlangıç olmasını umduklarını ifade etti.

{ilgili-haber-922628}

Şeyh Temim, tüm tarafların, varılan ortak anlaşmaya bağlı kalmasını beklediklerini kaydetti.

ABD Başkanı Trump 9 Ekim'de, Mısır'da devam eden müzakerelerde İsrail ile Hamas'ın, Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu.

Müzakerelerin yapıldığı Mısır'da anlaşma imzalanırken, İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim'de anlaşma devreye girmişti.

Dün, çok sayıda liderin katılımıyla Gazze'deki ateşkes anlaşmasına son şeklini vermek üzere Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentinde "Barış Zirvesi" düzenlenmişti.

Ürdün haber ajansı Petra'ya göre, 2. Abdullah, bölgenin daha önce pek çok başarısız barış girişimine tanık olduğuna işaret etti.

Barışı sağlamanın tek yolunun iki devletli çözümü uygulamak olduğunu kaydeden 2. Abdullah, bunun olmaması halinde yaşanabilecekleri şöyle anlattı:

"Şeytan ayrıntıda gizlidir, iki devletli çözüm ilkesi uygulanmazsa bölge mahvolmaya mahkumdur. Bu soruna bir çözüm bulamazsak, İsrailliler ve Filistinliler için bir gelecek, Arap ve İslam dünyaları ile İsrail arasında bir ilişki kuramazsak mahvoluruz. Bu sorunu çözemezsek, aynı soruna geri döneriz."

Ürdün Kralı, işgalci İsrail'in daha önce defalarca iki devletli çözüme karşı çıktığını ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun da geçen ay BM Genel Kurulu'ndaki açıklamasının bu yönde olduğunu hatırlattı.

Son iki yıldır bölgede yaşanan şiddet olaylarına, İsrail'in İran'la savaşı ve Katar'daki Hamas liderlerine yönelik saldırısına değinen Kral, "Tüm dünyayı içine alabilecek bölgesel bir çatışmaya ne kadar yaklaştık." diye sordu.

Ürdün Kralı, Hamas'ın Gazze'nin yönetimini bağımsız bir Filistin idaresine teslim etmeyi kabul etmesiyle ilgili olarak Hamas'a yakın ülkeler olan Katar ve Mısır'dan, hareketin buna uyacağını teyit eden güvenceler alındığını dile getirdi.

Kral, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'de ateşkesin sağlanmasından sonraki sürece de dahil olmasının hayati önem taşıdığını vurguladı.

Trump'ın sadece Gazze değil, tüm bölgede barış istediğini ancak bunun Filistinlilere bir gelecek sağlanmadan gerçekleşmeyeceğini kaydeden 2. Abdullah, Filistin Devleti'nin kurulup kurulmayacağıyla ilgili soruyu şu şekilde yanıtladı:

"Bu gerçekleşmeli. Çünkü bunun alternatifi muhtemelen bölgenin sonu anlamına gelir. Sanırım beni ve bölgedeki çoğu kişiyi barışın tek seçenek olduğuna inandıran da bu."

Filistin resmi ajansı WAFA'ya göre, İsrail ordusu ateşkesi ihlal etti.

Han Yunus'un merkezindeki Sıkke bölgesinde evini inceleyen Halid Berbah İsrail ordusunun açtığı ateş sonucu yaşamını yitirdi.

İsrail ordusunun Gazze'ye Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda 67 bin 800'den fazla Filistinli hayatını kaybetti, 170 binden fazla kişi yaralandı.

Gazze'de İsrail ordusunun saldırılarıyla yıkılan binaların enkazında hala çok sayıda Filistinlinin naaşının bulunduğu belirtiliyor.

Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması

ABD Başkanı Donald Trump 9 Ekim'de, Mısır'da devam eden müzakerelerde İsrail ile Hamas'ın, Gazze'de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu.

Müzakerelerin yapıldığı Mısır'da anlaşma imzalanırken İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim'de anlaşma devreye girmişti.

İsrail ordusunun anlaşmada belirtildiği üzere "sarı hat"a çekilmesinin ardından Gazze Şeridi'nde ateşkesin aynı gün 12.00 itibarıyla yürürlüğe girdiği açıklanmıştı.